België: Voeding als sleutel tot preventieve zorg - samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland

Presentatie rapport

Tijdens de bijeenkomst van 8 juli j.l. gaven de Nederlandse Alliantie Voeding in de Zorg (AViZ) en het Vlaamse Nutrition Health Care System (NuHCas) een korte presentatie van het rapport ‘Samen richting bieden over voeding in de zorg in Nederland en Vlaanderen’ uit 2023.Dit gezamenlijke rapport beschrijft het zorglandschap in Vlaanderen en Nederland in termen van verschillen en overeenkomsten, als ook de verschillende aspecten rondom voedingsaanbod, bereiding en voedingsadviezen in de zorg. De voedingscommunicatie is in Nederland en Vlaanderen vergelijkbaar, maar de uitvoering van het beleid verschilt tussen de twee regio’s.Zowel overgewicht als ondervoeding vormen in beide regio’s een grote uitdaging. Gemeenschappelijke barrières voor betere voeding in de zorg zijn draagvlak, commitment, tijd en middelen. Versnellers zijn dan weer geaccordeerde en gestandaardiseerde visies en ambassadeurs.

Panelgesprek over de rol van preventiebeleid

Onder leiding van moderator Diederik Bruins (FoodSayers) werd vervolgens een discussie gevoerd over de functie en het belang van een preventiebeleid in de zorg met een panel bestaande uit Menrike Menkveld (AViZ), Charlotte Destoop (NuHCaS), Patrick Blockmans (AZ Sint-Maria Halle) en Peter Rikkelman (PRTM en liaison binnen Nutrition2Health). De panelleden waren het erover eens dat wil men de transitie van curatief naar preventief inzetten, de voedselomgeving gezonder moet worden, o.a. door nudging in plaats van het verbieden van bepaalde producten. Ook is het daarvoor belangrijk dat de data die ziekenhuizen verzamelen tijdens opnames, beschikbaar worden gesteld aan huisartsen. Verder zou het volgens hen ook helpen als diëtisten toegang tot patiëntendossiers krijgen.

Voor de zorgsector is het daarentegen lastig om gedurende de korte opnametijd de levensstijl van een patiënt structureel te veranderen, terwijl dat wel nodig is om de in Nederland zogeheten ‘draaideurpatiënt’ te voorkomen. Voor de huisarts ligt hier daarom een  belangrijke rol van opvolging, maar gezien zijn/haar werkdruk schiet dit er vaak bij in. Nederland heeft als voordeel dat het een zorgnetwerk buiten het ziekenhuis kent, in tegenstelling tot Vlaanderen, waar dit minder centraal wordt gestuurd en daardoor meer lokaal van aard is. Ook vormt het financiële aspect soms een belemmering voor preventie, immers aan het einde van het jaar moeten de rekeningen van de zorginstellingen wel sluitend zijn.

Daarentegen kan het gebruik van data helpen bij  het echt van de grond te krijgen van preventie – mits het bewaken van privacy en veiligheid van gegevens. De patiënt moet ten alle tijden eigenaar blijven van zijn eigen data. 

Vragenlijst ‘Inventarisatie voeding in Vlaamse ziekenhuizen en zorginstellingen’

De Alliantie Voeding in de Zorg voert het Nederlandse landelijke programma Goede Zorg Proef Je® uit, waarin zorgorganisaties werken aan een gezond en duurzaam voedingsaanbod voor patiënten, medewerkers en bezoekers. Binnen dit programma onderzoekt de Alliantie Voeding in de Zorg momenteel ook wat de noden, barrières en opportuniteiten ten aanzien van voeding in Vlaamse ziekenhuizen en zorginstellingen zijn. Bent u een manager facilitair, teamleider of coördinator voeding in een Vlaamse instelling? Vul dan zeker deze vragenlijst in!

Meedoen met een volgend event?

Neem dan contact op met het Nutrition2Health team door een mail te sturen naar Jeroen van Baren: vanbaren@psps-ba.nl.